Jak uchronić dziecko przed alkoholem?

18 października, 2021

Rodzicielstwo wiąże się z ogromną odpowiedzialnością. Opiekunowie, ich związek oraz pomysł na życie stają się wyjściową bazą młodej osoby wkraczającej w dorosły świat. Sposób wychowania jaki przyjmują wobec dziecka determinuje dalsze losy młodego człowieka. Jak dowiedli naukowcy wpływa on także na stosunek do alkoholu w przyszłości.

Grupa specjalistów Demos z Wielkiej Brytanii poddała badaniu 15 tysięcy dzieci, które przyszły na świat w latach 70. XX wieku. Wynika z nich, że niewłaściwe wychowanie oddziałuje nie tylko na ilość wypijanego alkoholu w młodzieńczych latach, ale również przekłada się na zwiększone spożywanie go po osiągnięciu dojrzałości. Oto wnioski do jakich doszli brytyjscy eksperci:

rodzice, którzy nie poświęcali dzieciom wystarczająco dużo czasu, którzy postępowali wobec nich niekonsekwentnie oraz nie okazywali im uczuć przyczynili się do destrukcyjnych zachowań swoich pociech. Młodzi ludzie, którzy ukończyli 16 rok życia, a byli wychowywani w takich warunkach spożywali alkohol w dużych ilościach nawet 8 razy częściej niż ich koledzy/koleżanki. Niestety miało to przełożenie również na dorosłe życie – mając 34 lata pili w niekontrolowany sposób 2 razy częściej niż inni,
konsekwentne wychowanie połączone z troską rodziców miało pozytywny wpływ na niepopadanie przez dzieci w szpony uzależnień.

Jak chronić dziecko przed alkoholem?

Jak wynika z badań kluczem do sukcesu jest okazywanie dziecku uczuć. Czułość i troskliwość towarzyszące w początkowych latach życia, zwłaszcza do ukończenia przez nie 10 lat są szalenie ważne w tej kwestii. Nie można również zapominać o byciu konsekwentnym rodzicem. Ma to ogromne znaczenie przede wszystkim w burzliwym okresie dorastania, czyli w przypadku 15/16-latków. Niemniej istotne wydaje się być dawanie właściwego przykładu swoim postępowaniem, tj. niedopuszczanie do picia alkoholu w sposób nieodpowiedzialny, zwłaszcza na oczach swojej pociechy.

Pamiętaj, picie alkoholu przy dziecku jest nieodpowiedzialne

Wychowanie to jedno. Specjaliści z Demos zagłębili się w temat i wykonali kolejne badania, które dowiodły, że kluczową kwestią jest również ilość spożywanych napojów alkoholowych przez rodziców. Nie miał w tym przypadku znaczenia fakt, że pociechy były często nieobecne podczas picia (spały). Dzieci domyślają się wielu rzeczy i rozumieją często więcej niż sądzą dorośli. Pociechy widzące swoje matki podczas spożywania napojów alkoholowych, 2 razy częściej miały problemy z alkoholem w dorosłym życiu niż inni.

Dlaczego tak się dzieje, że nadmierne picie rodziców źle wpływa na przyszłość młodych ludzi? Wiąże się to z faktem, że takie zachowania ze strony dorosłych uniemożliwiają im bycie konsekwentnymi oraz troskliwymi opiekunami, co może wpłynąć negatywnie na kształtowanie osobowości dziecka. Cechy, które z tej przyczyny mają okazję się w nim rozwinąć mogą spowodować, że w dorosłym życiu łatwiej popadnie ono w uzależnienia, np. od alkoholu.

Dekalog Odpowiedzialnego Rodzica:

Kocham i troszczę się o moje dziecko od samego początku, co oznacza, że nie sięgam po alkohol będąc w ciąży.
Nie dopuszczam do sytuacji, w której dziecko miałoby zobaczyć jak piję bez umiaru.
Nie proponuje młodemu człowiekowi spróbowania alkoholu – stanowczo zaznaczam, że pić go mogą wyłącznie osoby dorosłe.
Nie przekazuje dziecku fałszywych informacji, które często propagują osoby nadużywające alkoholu, np. chcesz się dobrze bawić to się napij, nie bądź mięczakiem i się napij.
Nie twierdzę, że picie pomaga radzić sobie z codziennymi kłopotami.
Przestrzegam młodego człowieka przed prowadzeniem samochodu w stanie nietrzeźwości oraz przed podróżowaniem jako pasażer z kierowcą, który jest pod wpływem alkoholu – stanowczo sprzeciwiam się takiemu postępowaniu.
Nigdy nie namawiam kogoś do spożywania alkoholu, szczególnie w obecności małoletnich.
Picie napojów alkoholowych może się przerodzić w poważną chorobę, dlatego rozmawiam o nich z dzieckiem poważnie, nie opowiadam mu żartów związanych z tym tematem.
Jestem przeciwnikiem spożywania alkoholu przez osoby małoletnie.
Nie zgadzam się na sprzedawanie im tego typu napojów.

Ważne fakty dotyczące alkoholu

Młodzi ludzie często są zdania, że o świecie dorosłych wiedzą już wszystko. Uważają, że temat alkoholu również jest im dobrze znany. Niestety znajomość tego zagadnienia opiera się często na niewiarygodnych źródłach, które propagują mity i fałszywe informacje. Oto mało oczywiste fakty o spożywaniu alkoholu:

W uzależnienie może popaść każdy – zarówno młoda jak i dojrzała osoba.
Alkohol mocno oddziałuje na organizm ludzki (na psychikę i ciało) – zaburza koordynację ruchową i widzenie, upośledza refleks, opóźnia reakcje. Ponadto zakłóca zdolność realnej oceny sytuacji oraz racjonalnego myślenia. Z tego powodu ludzie źle oszacowują swój stan po wypiciu i uważają, np. że są w stanie z powodzeniem prowadzić auto, podczas gdy jest zgoła inaczej.
Powszechnie znane sposoby na przyspieszenie metabolizmu alkoholu, a tym samym szybsze wytrzeźwienie nie mają sensu – czasu potrzebnego na powrót organizmu do równowagi, utraconej wskutek picia, nie można skrócić. Ciało ludzkie średnio około 2/3 godziny poświęca na zmetabolizowanie porcji alkoholu znajdującej się w jednym drinku. Zatem kawa, szybki spacer czy zimny prysznic nie pomogą.
Nie istnieją tzw. „bezpieczne” alkohole. Jeden kieliszek wina/ wódki czy butelka piwa mają w swoim składzie identyczną porcję czystego alkoholu i równie mocno oddziałują na człowieka, jego fizyczność i psychikę.

Jak rozmawiać z dzieckiem o alkoholu?

Pierwsza rozmowa

Rozmowa z dzieckiem na tak istotny temat powinna być przeprowadzona odpowiednio wcześnie. Pociechy szybko dorastają i mają często do czynienia z różnymi osobami, które mogą stopniowo i skutecznie kształtować ich światopogląd. Dlatego rozmowa z rodzicem, który dostarczy wiarygodnej wiedzy i udzieli praktycznych wskazówek w tym temacie jest bezcenna. Ważne, żeby przystąpić do niej w sposób naturalny, np. podczas wspólnego spaceru, spożywania posiłku lub w momencie zaistnienia sytuacji mającej związek z alkoholem (np. widząc kogoś pijanego na ulicy). Warto być otwartym i szczerym, odpowiadać na dodatkowe pytania dziecka oraz samemu zadawać mu je, żeby sprawdzić czy zrozumiało to, co powinno i czy poradziłoby sobie w konkretnych sytuacjach. Można zapytać, np. o:

reakcje dziecka na propozycję alkoholu, która wyjdzie od jego kolegów lub co zrobi gdy zobaczy, że jego przyjaciel pije na imprezie, a potem pogarsza się jego samopoczucie fizyczne i psychiczne,
postępowanie dziecka w przypadku gdy osoba, która ma go podwieźć jest nietrzeźwa.

Ustal zasady i bądź przykładem dla dziecka

Dziecko potrzebuje granic. Chociaż często próbuje łamać narzucone mu zasady, w głębi ducha wie, że są one dobre i prawdopodobnie kiedyś będzie wdzięczny, że jego rodzice troszczyli się o niego i nie pozostawiali go samemu sobie.

W przypadku alkoholu jest podobnie. Młody człowiek musi wiedzieć jaki stosunek mają opiekunowie do jego potencjalnego picia. Powinien mieć świadomość z czym wiązać się będzie złamanie ustalonych w tym temacie zasad (np. utrata zaufania, które trudno będzie odbudować). Równolegle rodzice mają za zadanie nie tylko słowem, ale również żywym, własnym przykładem pokazywać jak należy postępować. W przeciwnym wypadku dziecko będzie zakaz picia alkoholu postrzegała bardzo płytko i o ile w ogóle będzie go przestrzegać, to tak naprawdę gdy będzie miało okazję napić się w tajemnicy przed opiekunami, zapewne z niej skorzysta.

Ważne jest wytłumaczenie swojemu dziecku, że picie alkoholu nie rozwiązuje problemów życia codziennego, nie jest konieczne, żeby impreza zapisała się w pamięci jako udana oraz może stopniowo i niezauważalnie doprowadzić do groźnej dla zdrowia i życia choroby alkoholowej. Warto też zaznaczać, że zakaz picia w młodym wieku ma służyć jego dobru i nie jest bezsensowną, pozbawioną racjonalnych pobudek zasadą.

Picie alkoholu przez nieletnich jest karalne!

To jak duży wpływ wywierają słowa i czyny rodziców na dzieci zależy od ich relacji. Dlatego tak istotne jest okazywanie sobie wzajemnie uczuć, rozmawianie, dzielenie się problemami. Warto poznawać koleżanki i kolegów dziecka, utrzymywać kontakty z ich opiekunami. Dzięki temu rodzice wiedzą zazwyczaj co w wolnym czasie robi ich dziecko, czym się interesuje, z kim najwięcej przebywa, co okazuje się być bezcenną wiedzą.

W rozmowach z młodymi ludźmi o alkoholu nie powinno się zapominać o podkreślaniu, że zakaz jego spożywania przez nich wynika również z przepisów prawa. W związku z tym warto zapoznać swoją pociechę z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Pomóż nastolatkowi zbudować poczucie pewności siebie

Spędzając czas z dzieckiem rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na wzmacnianie w nim poczucia własnej wartości, pewności siebie. Kluczowe jest tłumaczenie mu, że nikomu nie musi nic udowadniać i ma prawo odmawiać – właściwi ludzie zrozumieją, a fałszywi nie są potrzebni w jego życiu.

Ciekawym sposobem na dostarczenie dziecku wiedzy o alkoholu i możliwościach postępowania w różnych, trudnych dla młodego człowieka sytuacjach jest wspólna rozmowa i stworzenie swoistego spisu zasad i metod radzenia sobie. Dzięki temu pociecha w kontrolowanych warunkach, w swobodnej atmosferze zyska swego rodzaju oręż do obrony przed osobami, które będą namawiały ją do picia i źle traktowały z powodu odmowy. Zwiększy to pewność siebie dziecka i pozwoli poszukać przyjaciół wśród osób kierujących się w życiu podobnymi wartościami.